Een verhaal in de kijker – Wen San en haar origami-kunstwerkjes

Als er één plek is in Labora waar er een internationale sfeer hangt, is het wel Scholastica, de studentenresidentie in de Zuid-vleugel van de abdij. Daar hebben studentes Theologie en Religiewetenschappen van over de hele wereld hun thuis gevonden. Sommige ervan zijn religieuzen, anderen niet. In een latere nieuwsbrief verneem je meer over deze aparte gemeenschap, maar vandaag willen we alvast het verhaal vertellen van Wen San, één van de bewoonsters van Scholastica.

Wen San is Taiwanese en studeert sedert anderhalf jaar in Leuven. Ze behoort tot de Presbyteriaanse Kerk van Taiwan, een protestantse denominatie waartoe ongeveer 30% van de Taiwanese bevolking behoort.

De traditie van senbazuru

De kamer van Wen San detecteren, is een fluitje van een cent. Haar deur is namelijk versierd met kunstwerkjes zoals je ze bij ons zelden ziet. Wen San beoefent origami – of de kunst van het vouwen van papier tot allerhande figuurtjes, meestal kraanvogels. ‘In Taiwan is dat absoluut geen speciale bezigheid’, vertelt ze ons. ‘Het is een traditie waarin je van jongs af aan ingewijd wordt. Elk schoolkind is er mee bezig. Het is een kunstvorm die in Taiwan geïntegreerd is in het dagelijkse leven van alle mensen. Als mensen een geschenk geven aan elkaar, voegen ze daar graag een origami-kunstwerkje bij. Zelf doe ik dat ook’, zegt Wen San. ‘Ik gebruik het ook voor decoratie. Met Kerstmis bijvoorbeeld maak ik een origami-versie van een lichtslinger: aan elk lichtje van de slinger maak ik een origami-vogeltje vast zodat ik een kleurrijke vogeltjesslinger krijg.’

                ‘De traditie van origami stamt oorspronkelijk uit Japan’, weet Wen San. ‘Volgens een Japanse legende brengt het vouwen van 1000 origami-kraanvogels geluk. Een kraanvogel kan, zo wil deze legende, wel 1000 jaar worden, en als je 1000 kraanvogels hebt gemaakt, zal de kraanvogel je wensen voor een gezond en goed leven vervullen. Een slinger van 1000 kraanvogels, een senbazuru, wordt vaak door een groep mensen gemaakt voor een goed doel. Buiten Japan is de traditie van het vouwen van kraanvogels bekend geworden door Sadako Sasaki, een Japans meisje dat slachtoffer was van de atoombom op Hiroshima. Zij overleefde de atoomaanval maar kreeg later wél leukemie. Geïnspireerd door de senbazuru-traditie begon zij 1000 origami-kraanvogels te vouwen, eerst voor haar gezondheid, en nadien – toen ze zich realiseerde dat ze toch zou sterven – voor de wereldvrede. Zij maakte er, volgens de legende, zelf 644. Na haar dood vervolledigden haar familie en klasgenoten haar slinger tot 1000, ter nagedachtenis aan haar.’

Origami voor de vrede

Wen San kwam, zoals gezegd, anderhalf jaar geleden in België toe om te studeren. ‘Tot dan was ik eigenlijk niet met origami bezig’, vertelt ze, ‘maar sedert ik hier ben, probeer ik één kraanvogel per dag te maken. Het is mijn manier om mijn verbondenheid met thuis, met mijn familie in Taiwan, levendig te houden en te herinneren. Maar daarnaast sluit ik ook graag aan bij de senbazuru-traditie om kraanvogels te vouwen voor de vrede’, zegt ze. ‘Op dit moment leeft Europa onder de dreiging van oorlog. In La Foresta, de studentenresidentie waar ik tijdens mijn eerste academiejaar verbleef, organiseerde ik daarom een origami-event en -tentoonstelling. Ik creëerde er een wereldkaart en duidde er alle plekken op aan waar er op dit moment een oorlog woedt. En ik maakte kraanvogelslingers voor de vrede en hing ze op aan muren, plafonds en vensters. Ik gebruikte de invloed van buiten, van de wind en de zon bijvoorbeeld, om de kraanvogels te laten schitteren of om schaduwvogels op de muren te toveren. Ik droom ervan zo’n project ook hier in Keizersberg op te zetten’.

Origami – een levenskunst

‘Als kind haatte ik het om kraanvogels te plooien’, vertelt Wen San nog. ‘Origami vereist aandacht en volharding. Op origami-papier vind je bijvoorbeeld geen lijnen. Het vergt dus nogal wat geometrisch inzicht om een papiertje zó te kunnen vouwen dat je er, zonder lijmen of plakken, een of meerdere vogeltjes uit krijgt. Ik vond het niet fijn om zó lang gefocust te blijven. Ik was er ook niet goed in’, lacht Wen San. ‘Nu hou ik ervan. In zekere zin is het mijn vorm van meditation practice. Om origami te beoefenen moet je de juiste tao hebben, de juiste context, tijd en ingesteldheid. Bovendien helpt het mij om nederig te zijn. Zoals zoveel mensen doe ik de dingen graag volgens mijn eigen opinie, maar om een kraanvogel te maken, moet je echt de regels van de kunst respecteren. Je moet dus je eigen ideeën kunnen loslaten en je aan de regels leren overgeven. En tot slot helpt origami mij om telkens opnieuw te beginnen. De juiste vouw leggen is niet altijd evident; soms misluk je dus ook wel eens. En dus moet je telkens opnieuw proberen. Soms duurt het wel een uur voor je een vouw correct hebt gemaakt. Origami leert mij dat falen bij het leven hoort, dat je dat jezelf moet vergeven en dat je jezelf gewoon moet accepteren. Origami is bij uitstek een vorm van levenskunst’, besluit Wen San. Wij kunnen dat alleen maar beamen.