De abdij op de Keizersberg is niet enkel een belangrijk liturgisch centrum. Ook op vlak van het vervaardigen en verspreiden van (beeldende) kunst speelde de abdij een voortrekkersrol. Enkele monniken legden zich toe op het ontwikkelen van hun persoonlijke artistieke ambities en oogstten daar bovendien tot ver buiten de abdijmuren bekendheid mee. In deze blogpost zoomen we in op Dom Martin.
Dom Martin Martin (geboren als René-Etienne Martin in Parijs, 1899 – gestorven inPortugal, 1965) nam avondlessen tekenen en beeldhouwen aan de Académie Royale des Beaux-Arts in Brussel en volgde een praktijkopleiding edelsmeedkunst bij een juwelier. Martin trad in 1913 in in de abdij en werd tussen 1914 en 1919 opgeroepen door het Franse leger. Na de Eerste Wereldoorlog begint hij in Leuven met het ontwerpen en uitvoeren van edelsmeedwerk – bijvoorbeeld kelken – maar evengoed liturgische gewaden, meubels en altaren. Martin wou zich met esthetisch hoogstaande ontwerpen die bovendien in kostbare materialen werden uitgevoerd, afzetten tegen de middelmatige kwaliteit van veel religieuze kunst. Maar omdat zowel hij als de abdij niet de financiële middelen hadden om in de productie te investeren, sloot hij enkele waardevolle samenwerkingen af.
Zo werkte hij samen met het gerenommeerde huis Wolfers Frères uit Brussel om zijn ontwerpen in zilver er te laten uitvoeren. Voor de uitvoering van liturgische gewaden werkte dom Martin samen met de juffrouwen Mortier. Die samenwerkingen werden bestendigd in de Cercle des Artistes de la Croix Latine – een netwerk aan gespecialiseerde ateliers die zowel instonden voor de uitvoeringen van Martin’s ontwerpen als de verkoop ervan. De objecten werden permanent tentoongesteld in een pand op de Bondgenotenlaan.
In een reclamekaart voor die expositie is hun intentie en de visie van dom Martin op de kerkelijke kunst duidelijk verwoord: Les artistes de La Croix Latine veulent donner aux églises du Christ, à leurs murs, à leurs autels, à leur verrières, beauté, grandeur et magnificence. Ils espèrent que leurs efforts ne vous seront pas indifférents et comptent sur votre soutien pour coopérer, selon leur idéal et leur sentiment à la rénovation de l’art religieux.
Doorgaans werden objecten ontworpen en uitgevoerd zonder specifieke koper in gedachten, en konden ze uit voorraad worden verkocht. Grotere en meer spectaculaire stukken werden in principe enkel op bestelling of voor tentoonstellingen gemaakt. Familieleden van andere priesters of monniken kochten of bestelden bijvoorbeeld een kelk, ciborie of ander voorwerp ter gelegenheid van de priesterwijding, professie of een jubileumviering. Martin’s werk kwam zo over heel de wereld terecht, van Delft over Cleveland tot Lubumbashi (Congo). Ook het Belgische koningshuis was fan: Martin mocht in 1935 de koninklijke kapel op de internationale tentoonstelling in Brussel inrichten.
Werk van Dom Martin was te zien op eigen exposities in de marge van de wereldtentoonstellingen in Parijs (1937) en New York (1939), de Triënnale van Milaan in 1936 en een tentoonstelling van hedendaagse kerkelijke kunst in Rome in 1950. Ze illustreren de internationale ambities en bekendheid van deze begeesterde ontwerper.
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 keerde Dom Martin terug naar zijn geboorteland Frankrijk, waarbij meteen ook een einde kwam aan de succesvolle samenwerking met de Belgische ateliers die hij verenigd had in La Croix Latine. Martin bleef in Frankrijk wel verder werken aan zijn oeuvre met onder meer een reliekhouder voor de Basilique Saint-Martin in Tours en een reliekhouder voor de Vietnamese keizerin-gemalin Nam Phương.
Dom Martin trok op het einde van zijn leven naar Portugal waar hij de zielzorg behartigde.
--
Bron: Leuvens zilver voor de twintigste eeuw. Op zoek naar dom Martin en Jean Ausloos - Ko Goubert, 2015
--
Je vindt Labora in de historische abdij op de Keizersberg in Leuven – een bijzondere plek met een bijzonder rijke geschiedenis.
Labora is een maak-, denk- en werkplek.
Je vindt hier een coworking, vergaderruimtes en kunstateliers.
In die ateliers werken kunstenaars en creatievelingen die in verschillende disciplines actief zijn: van grafisch vormgevers over schilders tot fotografen. In Studio Annext vind je dan weer vijf jonge kunstenaars die onder zakelijke en inhoudelijke begeleiding van Labora en Cas-co stappen zetten in de professionalisering van hun kunstenaarspraktijk.
Een goede werkplek is maar het halve werk.
Een omgeving die je inspireert is even belangrijk.
Welkom bij Labora.